Odzież z wełny merynosów - kiedy jest odpowiednia i jak o nią dbać?

Wełna merino to naturalny materiał Wełna merino to naturalny materiał, który ogrzewa, gdy jest ci zimno, a gdy się pocisz, chłodzi. Ale nie tylko. Ma wiele do zaoferowania. Przyjrzyjmy się, jak najlepiej wykorzystać jej wyjątkowe właściwości.

Zacznijmy od podstaw i przede wszystkim porozmawiajmy o tym, czym właściwie jest wełna merynosów i skąd pochodzi. Włókno merynosów to po prostu bardzo cienka wełna pochodząca od rasy owiec domowych zwanych merynosami. Pierwotnie żyła ona w Afryce Północnej, w dzisiejszym Maroku, skąd w średniowieczu przybyła do Hiszpanii. Królestwo Iberyjskie posiadało monopol na merynosy do końca XVIII wieku, kiedy to ta wysoko ceniona rasa rozprzestrzeniła się na inne kraje, w szczególności Australię i Nową Zelandię.

Ochrona przed żywiołami

Na półkuli południowej, skąd pochodzi obecnie zdecydowana większość światowej produkcji wełny merynosów, owce muszą radzić sobie z różnymi warunkami klimatycznymi i nie jest to dla nich łatwe. Na przykład w Alpach Południowych w Nowej Zelandii latem termometry sięgają 30 stopni, a zimą spadają znacznie poniżej zera. To właśnie runo wykonane z delikatnych włókien wełny chroni owce przed żywiołami.

Unikalne cechy

To samo dotyczy wełnianej odzieży, którą nosimy. Ale merynos potrafi o wiele więcej, więc przyjrzyjmy się szczegółowo jego właściwościom.

Wełna merino jest niezwykle wygodna i przyjemna w dotyku. Składa się z bardzo cienkich włókien, których grubość nie przekracza 24 mikronów. W najcieńszych można zmierzyć nawet tylko 11 mikronów. Dla porównania, ludzki włos ma grubość około 50 mikronów. Dzięki temu odzież z wełny merynosów jest tylko minimalnie drażniąca dla skóry i nie drapie ani nie gryzie.

Włókno wełny jest naprawdę trwałe. Jego wewnętrzna struktura sprawia, że jest bardzo trwałe i elastyczne. Łatwo rozciąga się nawet o 30% bez ryzyka uszkodzenia. Samodzielnie jest w stanie zrekompensować około dwóch trzecich rozciągnięcia.

Wełna merino doskonale odprowadza wilgoć. Jej włókna wchłaniają pot ze skóry i przenoszą go na powierzchnię tkaniny, gdzie odparowuje. Merino może wchłonąć wodę do 35% swojej wagi bez uczucia wilgoci, nawet przy stosunkowo wysokiej wilgotności. Jest więc znacznie lepszy od innych, głównie syntetycznych materiałów.

Merino jest w stanie regulować temperaturę. Wełna ma zdolność do zatrzymywania lub uwalniania ciepła w zależności od warunków otoczenia. W praktyce oznacza to, że będzie ci przyjemnie ciepło zimą, ale ochłodzi cię w upalne lato. Można powiedzieć, że to jak noszenie przy sobie własnego klimatyzatora.

Merino przewyższa inne materiały pod względem zdolności do pochłaniania nieprzyjemnych zapachów. Dosłownie zatrzymuje śmierdzące cząsteczki wewnątrz i nie daje im szansy na podrażnienie nosa.

Merino chroni przed promieniami UVA i UVB, dzięki czemu idealnie nadaje się do noszenia w słoneczne letnie dni.

Włókna merino są naturalnie odporne na ciepło. Możesz ze spokojem założyć wełnianą odzież na wieczorne ognisko, nie martwiąc się o swoje ubrania przy każdej iskrze wylatującej z płomieni.

Przyjazny dla środowiska

Wełna merino to czysto naturalny materiał, który nie obciąża tak bardzo otaczającego nas świata. W przeciwieństwie do tkanin syntetycznych, które mogą wytrzymać upływ czasu przez dziesięciolecia, ulega degradacji samoistnie. Jednak wiodący producenci starają się również zmniejszyć wpływ jej przetwarzania na środowisko. Nowozelandzka marka Icebreaker stosuje na przykład technologię Nature Dye w wybranych produktach, w szczególności w funkcjonalnych koszulkach z merynosów, która zmniejsza ilość wody potrzebnej do farbowania tkaniny o około 80%.

Gdzie nosić wełnę merino?

Dzięki swoim właściwościom odzież funkcjonalna z wełny merynosów nadaje się do szerokiego zakresu aktywności. Najlepiej sprawdza się wszędzie tam, gdzie nie jest oczekiwana duża intensywność ruchu, tj. podczas podróży odkrywczych, pieszych wędrówek, wspinaczki skałkowej lub wspinaczki via ferrata. Można go również nosić w chłodniejszych warunkach, na przykład podczas wędrówek, wspinaczki górskiej lub jazdy na nartach.

Jeśli spodziewasz się, że będziesz się dużo pocić, na przykład podczas biegania po górskich szlakach, sięgnij po materiały syntetyczne. Są one wykonane z włókien, które prawie nie wchłaniają wilgoci, więc odprowadzają pot i schną znacznie szybciej. Odzież z wełny merino nieco traci pod tym względem, ale z drugiej strony zachowuje pewną zdolność izolacyjną nawet gdy jest mokra. Po zmoczeniu nigdy nie będzie tak zimno, jak w przypadku syntetyków.

Produkty z wełny merynosów można znaleźć w niemal każdej kategorii odzieży, od bielizny i skarpet, przez koszulki i bluzy, po ocieplane kurtki. Zacznijmy od tego, co jest najbliżej naszego ciała. Wybieramy funkcjonalną bieliznę w zależności od warunków, w jakich się poruszamy. Na gorące letnie dni odpowiednie będą egzemplarze o gramaturze materiału od 120 do 150 g/m2. Zimą lepiej nosić odzież wierzchnią wykonaną z tkaniny o grubości około 200 g/m2.

Przechodząc do drugiej warstwy, mamy do wyboru wełniane swetry, bluzy i kurtki o wyższych gramaturach powyżej 200 g/m2. Są one wygodne w noszeniu, dobrze oddychają i izolują nawet gdy są mokre, ale zazwyczaj są cięższe i bardziej masywne niż te wykonane z materiałów syntetycznych, więc zajmują nieco więcej miejsca w plecaku.

Wełna merynosowa jest również stosowana w kurtkach z czystą izolacją. Przykładem jest linia odzieży Icebreaker wypełniona izolacją MerinoLoft™. Jest to alternatywa nie tylko dla materiałów syntetycznych, które zapewniają większy komfort termiczny, ale również dla wypełnień puchowych. W przeciwieństwie do nich nie jest tak wrażliwa na wodę, można ją prać w pralce bez konieczności suszenia w suszarce bębnowej i jest hipoalergiczna.

Sprytne połączenie

Wełna merino to świetny materiał, ale jak każdy materiał ma swoje ograniczenia. Poszczególni producenci starają się je zrekompensować, sprytnie łącząc ją z innymi włóknami. Icebreaker produkuje więc część swojej kolekcji przy użyciu Corespunktóry wykorzystuje cienką wełnę merynosów do oplatania wytrzymałego nylonowego rdzenia w celu zwiększenia trwałości tkaniny. Lekkie koszulki na ciepłe dni są następnie wykonane z COOL-LITE ™, mieszanego materiału, który łączy wełnę merynosów i TENCEL®. Włókno wykonane z eukaliptusa pomaga odprowadzać ciepło i wilgoć z dala od skóry, jednocześnie zwiększając doskonałą oddychalność tkaniny.

Devold, tradycyjna norweska marka produkująca odzież wełnianą od 1853 roku, również oferuje ciekawe rozwiązanie. Jej Duo Active łączy w sobie to, co najlepsze z obu światów. W rzeczywistości są to dwie koszulki połączone w jedną. Wewnętrzna jest utkana z włókien sztucznych i odpowiada za szybkie odprowadzanie potu z ciała. Zewnętrzna to merino, które zapewnia doskonałe właściwości izolacyjne.

Jak dbać o odzież z wełny merynosów

Odzież merino, podobnie jak inne elementy naszego ekwipunku, zasługuje na odrobinę troski. Tylko wtedy zachowa swoje właściwości i będzie nam dobrze służyć przez długi czas. W końcu nie należy ona do najtańszych, więc chyba każdy z nas chciałby używać jej dłużej niż jeden sezon.

Wełniane ubraniamożna prać w pralce, oczywiście z podziałem na jasne i ciemne. Zawsze postępuj zgodnie z instrukcjami na metce i używaj delikatnych detergentów. Pamiętaj, aby nie dodawać do bębna płynu do zmiękczania tkanin ani wybielacza, które mogą uszkodzić ulubione koszule z merynosów i inną odzież wierzchnią. Nie używaj suszarki bębnowej, rozwieś ubrania do naturalnego wyschnięcia.

Odzież z wełny merynosów naturalnie zachowuje swój kształt, więc nie ma potrzeby jej prasowania. Jeśli zdecydujesz się na prasowanie, odwróć ubrania na lewą stronę i ustaw niską temperaturę lub program do wełny.

Ubrania należyprzechowywać czyste i suche, najlepiej złożone. Ponieważ merynos jest delikatnym materiałem naturalnym, należy uważać, aby do wełnianych ubrań nie dostała się gryząca ćma.

Może Cię zainteresować:

• Historia wełny merino
• Jak wygląda odzież do biegania Merino Cool-Lite w praktyce?
• Jak układać warstwy odzieży outdoorowej

Jan Klega

Honza jest entuzjastycznym wspinaczem, który od ponad piętnastu lat jest w świecie pionowych ścian. Jego ojczyzną jest Rabštejn w Jeseniku, ale przygody przeżywa także poza granicami Czech, na przykład w Tatrach Wysokich (Słowacja) lub Arco (Włochy). Kieruje się prostym mottem:"Będziemy się wspinać, aż odpadną nam palce".